Sizin için uygun satış danışmanını arıyoruz
Çoğu zaman bir protokol aracını temsil eden bu plaka, farklı renk seçenekleriyle de desteklenebilir. Sarı kırmızı plaka ya da kırmızı beyaz plaka olarak ön plana çıkan bu plakalar, protokolün en üst kişilerine sunulmaktadır. Devlet görevlisi olmasından ziyade üst düzey devlet görevlisi olarak görebileceğimiz Cumhurbaşkanı, TBMM başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Genelkurmay Başkanı, vali ve bakanlar için sunulan makam araçlarında kırmızı plaka yer alıyor. Kırmızı plakaların üzerinde de sayılar yer alıyor. Örnek verecek olursak TBMM Başkanı’nın aracının plakası 0001 olarak ön plana çıkıyor.
Bir çeşit statüyü ifade eden bu plakaya sahip araçlar, belirli önceliklere sahiptir. Ayrıcalıklı bir konumdan bahsetmesi sebebiyle de tarihi bir kökene sahiptir diyebiliriz bu plakalar için. Peki ama nedir bu plakaların tarihi kökeni? Gelin hepsine yakından göz atalım ve kırmızı plakaya dair ne kadar geniş bilgi var ise hepsine erişelim. Bildiğiniz gibi trafik kuralları içerisinde bütün araçlara aynı kurallar sunulur iken protokol araçları bir takım kurallardan muaf olabiliyor. Bunun da sebebi devlet görevlileri olarak en üst makamda yer alıyor olmaları olarak karşımıza çıkıyor.
Genellikle bir şekilde farklılaşmış olan araçları kapsayan bu plakalar, özellikle ayrıcalıklı konumları belirlemek adına önemli bir yere sahiptir. Taşımacılık sektöründe yurt dışında pek çok farklı manada kullanılan bu plakalar için ticari araç plakası ya da kamu araç plakası da diyebiliriz. Bazı antik çağ toplumlarında kırmızı rengin hikayesi çok farklıdır. Kralların ve soyluların kullandığı bir renk olarak ön plana çıkan ve ayrıcalıkla gücü, otoriteyi temsil eden bir renk olduğu için kullanıldığını söyleyebiliriz. Örneğin Roma İmparatorluğunda kırmızı renk sadece imparatorlara serbestti. Diğer insanların kullanımı yasaktı. Bu bilginin ışığında bakacak olursak kırmızı rengin hayatımıza pek çok anlamda dahil olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ticari amaçlar için kullanıldığını düşündüğümüz ülkelerde özel kurallara tabi olan kırmızı plakalar, ağırlıkla diplomatların tercihi olmaktadır.
Farklı anlamlarda bakarsanız statüyü ve ayrıcalıklı konumları temsil ettiğini söyleyebileceğimiz kırmızı plakalar, taşımacılık sektöründe büyük bir ayrıcalık ile ben varım demektedir. Ticari araçlar, diplomatik araçlar ve geçici özel araçlar gibi pek çok noktada kullanılan özel seçimleri tek bir tıklama ile inceleyebilir ve detaylara göz atabilirsiniz. Bu plakalar genellikle aracın sahibine ya da kullanıcısına belirli avantajlar sağlamaktadır. Diğer insanlara aracın özel bir statüde olduğunu göstermesi bile bu plakaları kullanan kişilerin tercihidir. Tarih boyunca her zaman için belirli statüye sahip yöneticiler ekibi, kendini farklı bir yerde konumlandırmak için alternatif yollara başvurmuşlardır.
Plaka bunlardan sadece birisi olarak görülmektedir. Buradaki amaç hem farklılık hem de trafikteki süreci daha etkili bir şekilde yönetmek üzerine kuruludur. Bazı yasaklardan muaf olması, o aracın içerisindeki kişinin çok daha hızlı bir şekilde görevine yetişmesi anlamına geliyor. Bunu kabul edenler de bulunuyor etmeyenler de bulunuyor. Ama makam araçlarını makam aracı yapan en temel özelliklerin başında bu ayrıcalıkları geliyor. Bu yüzden kullanılan kırmızı plaka da etkisini bu şekilde ön plana çıkarmaya devam ediyor diyebiliriz.
Kırmızı plakayı kimler kullanır sorusunun cevabı aslında çok net. En üst düzey bürokratlar ve devlet görevlileri kullanır diyebiliriz. Kırmızı zemin üzerinde yer alan sarı renkli karakterlerin bulunduğu plakalar cumhurbaşkanı, TBMM başkanı ve Anayasa Mahkemesi Başkanı tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca aynı plakaları Genelkurmay Başkanı, vali ve bakanların makam araçlarında da görebiliyoruz. Halkı temsil eden bütün üst düzey protokolün araç plakalarında kırmızı detaylar her zaman için olmaktadır diyebiliriz. İsterseniz gelin bu kırmızı plakaların kime ait olduğuna göz atalım:
Cumhurbaşkanı tarafından kullanılan araçta bir de Cumhurbaşkanlığı Forsu bulunmaktadır. CB 001 olarak da kullanılabilen bu plakalar oldukça güçlü bir yapıya sahiptir. Milletvekillerinin kırmızı plaka aracı yoktur. Hatta milletvekillerinin makam aracı da bulunmamaktadır. İstisnai durumlarda TBMM Başkanlığı tarafından belirli görevler verilip araç tahsil edilebilir. Bu tarz durumlarda kırmızı plakayı görebilir, görev yapısına göre farklı noktalarda karşınıza çıkmasına şahitlik edebilirsiniz.
Kırmızı plaka araçların trafikte ne gibi ayrıcalıkları bulunur sorusuna detaylı bir cevap verelim isterseniz. Trafikteki ayrıcalıklar genellikle geçiş üstünlüğü dediğimiz konularda karşımıza çıkacaktır. Geçiş üstünlüğü için de belirli bir sıralama bulunuyor. Bu konuda öncelikle üstünlük acil servistedir. Ardından itfaiye, polis, eskort araçlar, askeri araçlar geçiş üstünlüğüne sahip araçlardır. Tabi geçiş üstünlüğü acil durumlarda kullanılmaktadır. Kırmızı plakalı araçların geçiş üstünlüğü çakar renklerine göre de belirleniyor. Bu da plakadan biraz daha farklı olarak karşımıza çıkıyor. Gelin çakar renklerine göre geçişlere bakalım:
Kırmızı plakalı araçlar için yapılacak işlemlerin belirli bir limiti bulunuyor. Geçiş üstünlüğü için bir düzenleme olsa da, bu sıralamaya uymayan kırmızı plakalı araçlar için cezaya tabi durumların önü açılabiliyor. Bu düzenleme de şu şekilde ilerliyor:
Bu durumda yapılan düzenlemeler dahilinde kırmızı plakalı araçların üstünlüğünü etkili bir şekilde kullanması ve gerekli şartların olması gerekiyor. Bu konuda mevzuat biraz kafa karıştırıyor gibi görünse de aslında oldukça net diyebiliriz.
Protokol plakası olarak bilinen kırmızı plakalar, üst düzey devlet görevlileri tarafından sıklıkla kullanılır. Bu yüzden çeşitli makamların kırmızı plaka kullanımı yaygındır. Kırmızı TR plaka modelleri cumhurbaşkanı, TBMM başkanı, genelkurmay başkanı, vali ve bakanların kullanımına tahsis edilmiş birçok makam aracında bulunur. Haliyle de bu plakaları almak için bu görevlerde olmak öncelikli bir gerekçe olarak karşımıza çıkıyor.
Satışa sunulmuş olan kırmızı tr plaka modelleri detaylı bir şekilde incelendiği zaman ürünlerin üzerinde kırmızı bir zincir bulunur ve sarı renkli karakterler yer alır. Bu ürünler standart plaka modellerine nazaran daha resmi alanlarda kullanıma uygun olduğu için bakanlar tarafından da sıklıkla tercih edilir. Hem renk, hem kabartma hem de plaka yapısı sebebiyle pek çok trafik polisinin gözü bu tarz plakaların üzerinde olmaktadır.
Kullanıcıların tercihine göre farklı model alternatifinde satışa sunulmuş olan kırmızı Tr plaka modelleri boyut olarak da farklılık gösterebilir. Araçların plaka bölmelerinde yer alan boyut noktalarında yine aynı şeyleri görebiliriz. Boyut olarak farklılık göstermesinin yanı sıra model çokluğu açısından kırmızı Tr plaka 2’li olarak da satışa sunulmuştur. Aynı zamanda bu plaka modeli göz alıcı ve dikkat çekici bir tasarıma sahip olması sayesinde kullanıcılar tarafından sıklıkla tercih edilen plaka modelleri olur. Çeşit alternatifleri ile satışa sunulmuş olan kırmızı tr plaka çeşitleri arasında kabartmalı modellerin yer aldığını da görebilirsiniz.
Bazen trafikte gördüğümüz farklı renkli plakalar bize bu aracın içerisinde kim var sorusunu sordurmaktadır. Kırmızı plaka yetkisi olmadan kullanmanın kolay kolay mümkün olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Plakaların renklerindeki çeşitlilik özellikle devlet kurumlarında çalışan kimselerin konumuna göre değişebiliyor.
Trafikte her geçen gün farklı renklerdeki plakaları görebiliyoruz. Bunlar bazen yurt dışı plakaları olarak bazen ise makam araçlarının plakası olarak karşımıza çıkıyor. Durum böyle olunca da araç sahiplerini merak etmiş oluyoruz. Kırmızı plakaları araçların sahipleri en çok merak edilen araç şoförlerinden oluyor diyebiliriz. Kırmızı plaka kullanmak tamamen önem sırasına göre sıralanıyor. En küçük plaka numarası en önemli kişiyi göstermektedir.
Kırmızı plakaya sahip olan makamları şu şekilde sıralayalım:
Bu sıralamaya göre pek çok araç için kırmızı plakanın kullanmanın mümkün olmadığını söyleyebiliriz. Cezai müeyyide olarak da araçların bağlanması ya da yüklü miktarda ceza yazılması konusuna denk gelinmiştir. Bu yüzden bu anlamda kurallara uymayanlar için trafikten men cezalarına kadar gidilebilir. Kırmızı plakanın kullanımı ülkemizde oldukça yoğun, önemli bir yere sahiptir ve özellikle geçiş üstünlüğü ve bazı haklar konusunda pozitif bir yerdedir diyebiliriz.
Yazar : Çetaş